U nedelju, prvog decembra, sa početkom u 18 časova, „Muzej Srema“ organizuje predavanje posvećeno odnosima uglednog mitrovačkog međuratnog advokata i političkog aktiviste dr Nebojše Maletića i profesora Beogradskog univerziteta dr Dragoljuba Jovanovića. Ujedno, to će biti i priča o zemljoradničkom pokretu u Sremskoj Mitrovici i mestu koje je seljaštvo igralo u političkom životu međuratnog grada na Savi.
U programu će ispred „Muzeja Srema“ učestvovati direktor ove ustanove Andrija Popović, Stevo Lapčević koji se intenzivno bavi istraživanjem ove teme, prof. dr Nenad Lemajić koji će govoriti o Maletićima i njihovom mestu u istoriji grada, dr Mihailo Isić sa Instituta za noviju istoriju Srbije kao vrsni poznavalac istorije srpskog sela i njegovog političkog organizovanja, kao i Srđan Jovanović, unuk Dragoljuba Jovanovića. Tom prilikom biće predstavljena i Jovanovićeva sabrana dela koja je porodica izdavala tokom godine, a koja su (dva kompleta) poklonjena „Muzeju Srema“ i gradskoj biblioteci. U programu će učestvovati i etno grupa „Srpski dom“.
Dragoljub Jovanović bio je istaknuti profesor univerziteta, doktor prava sa dva doktorata sa Sorbone, politički radnik koji je svoj život posvetio istraživanju i organiozvanju sela. Kao levičar, stvorio je ideologiju „seljačkog socijalizma“, specifičnu po tome što je seljaštvo posmatrao kao zasebnu klasu. U tom smislu trudio se da napravi političku organizaciju koja će objasniti seljaštvu da mora doći do sopstvene klasne svesti i otrgnuti se iz zagrljaja onih stranaka koje koketiraju sa selom, a zapravo nastoje da ga iskoriste. Zalagao se za izjadnačavanje statusa sela i grada u modernim društvima, smatrajući da je selo nepravedno podređeno gradu.
Sa tog stanovišta se sukobljavao i sa komunistima, smatrajući da su ne samo totalitarni, već da svojom idejom o radničkom ekskluzivizmu zanemaruju selo. U više navrata robijao u Sremskoj Mitrovici, u „Kustodiji“ i Kaznioni. Bio je lični prijatelj Nebojše Maletića koji je učestvovao i stvaranju „Narodne seljačke stranke“ 1940. Nakon Drugog svetskog rata uhapšen od komunista. Po izlasku sa robije, izbrisan iz društvenog života. Među nekolicinom prijatelja koji su ostali uz njega, bila je i porodica Maletić, koja je takođe, zbog članstva i aktivizma u Jovanovićevom seljačkom pokretu i stranci bila izbrisana iz kolektivnog sećanja.
U svojim socijalističkim uzletima, Jovanović se ugledao na Svetozara Markovića, Aleksandra Stambolijskog i njegov „Bugarski Zemljoradnički Narodni Savez“, Žarla Žida, Vitomira Koraća, ali i na Stjepana Radića,
Dimitrija Tucovića… Zastupao je ideju „etičkog socijalizma“, smatrajući da ekonomija i materijalizam uopšte ne znače previše spram slobode i mogućnosti da čovek menjajući sebe zapravo menja svet. Za
razliku od marksista koji su smatrali da je materija ta koja upravlja duh, Jovanović, kao francuski đak, ističe da je stvar sasvim obratna.
U srpskoj političkoj istoriji Jovanović je ostao zapamćen kao čovek visokih moralnih standarda, strog prema sebi, i ta činjenica predstavlja temelj na kojem je i danas jedino moguće prosuđivati o političkom
delovanju. Zato je vredno da i danas govorimo o Dragoljubu Jovanoviću.
OVDE MOŽETE SLUŠATI SMART RADIO
(Stevo Lapčević)