Od nekadašnjih manastirskih naselja sa imenom Prnjavor, u Sremu ostala samo tri. Siromasi su dolazili u manastir da rade, dobijali parče zemlje i na njoj gradili kuće
Fruška gora u svom prelepom prirodnom okruženju krije i 18 srednjovekovnih manastira, koji predstavljaju ponos srpskog naroda, zbog čega je i zovu Srpskom Svetom gorom. Ovi manastiri nastajali su od kraja 15. do 18. veka sa specifičnom arhitekturom, unutrašnjošću i freskama, a podignuti su kao zadužbine srpskih vladarskih porodica.
Upravo zahvaljujući životu u njima, nastala su i pojedina naselja, koja su i dan-danas, uprkos beloj kugi i migraciji stanovništva, ostala sačuvana. Među njima su i Jazački Prnjavor, Bešenovački Prnjavor i Krušedolski Prnjavor.
Naziv Prnjavor potiče od grčke reči sa značenjem manastirsko imanje, mada ga dovode u vezu i sa srpskom rečju prnje, što bi moglo da ima smisla, jer su ljudi koji su tada dolazili da rade u manastiru, uglavnom bili siromašni, sa malo garderobe na sebi, koja je najčešće bila pocepana. U manastir su stupali u podanički odnos, potpuno ekonomski zavisni od njega. Uz sam manastir, dobijali su parče zemlje da bi na njoj mogli da grade kuće. Tako se vremenom formiralo naselje Prnjavor u ova tri sremska mesta.
Prve šire informacije o Jazačkom Prnjavoru potiču iz 1753. godine, kad je u naselju bilo sedam porodica i 22 stanovnika. Svi su radili na manastirskom imanju. Danas ovaj Prnjavor ima oko 30 kuća i poznat je po manastiru Jazak koji se nalazi na kraju jedine ulice u naselju, u podnožju šume.
Bešenovački Prnjavor, poznat po istoimenom manastiru, prema poslednjem popisu iz 2011. godine ima 83 stanovnika. U njemu nema prodavnice, ambulante, škole, pa se meštani snabdevaju u obližnjem selu Bešenovu, gde i deca idu na nastavu.
Nekadašnje manastirsko imanje Krušedolski Prnjavor, koji je smešten na južnim padinama Fruške gore, između manastira Grgeteg i Krušedol, u iriškoj opštini, najbrojnije je naselje po stanovništvu i najurbanije među ova tri Prnjavora. U oko 130 domaćinstava, u poslednjih 15 godina rodilo se više od 35 mališana. Selo sa 246 stanovnika izvukli su Banijci i Dalmatinci, koji su se ovde skućili, posle ratnih devedesetih godina.
Dvadeset porodica izbeglica dobilo je ovde besplatne placeve i građevinski materijal, podigli kuće, i onda je sve počelo da se menja – stigao je vodovod, uredila se zdravstvena ambulanta, zasijala javna rasveta, uređene su kuće, pa Krušedolski Prnjavor izgleda kao nov.
Ova mesta danas predstavljaju grupu najmanjih naselja ne samo u Sremu, već i u Vojvodini.
OVDE MOŽETE SLUŠATI SMART RADIO
(Smiljka Kostić)
