Srem, poznat po plodnim poljima, vinu sa obronaka Fruške gore i usporenom vojvođanskom duhu, idealna je destinacija za turiste koji vole istoriju, prelepa jezera, manastire ali i dodir sa netaknutom prirodom kroz poznate specijalne rezervate.
U ovom vodiču predstavljamo top 3 destinacije Sremskog regiona u nekoliko kategorija – gradovi, jezera, manastiri – kako bismo vam približili najznačajnije atrakcije ovog kraja.
Top 3 grada u Sremu koja morate barem jednom posetiti
Sremski gradovi odlikuju se jedinstvenom mešavinom istorije i savremenog života. U nastavku izdvajamo tri najznačajnija grada Srema koje vredi posetiti barem jednom.
Petrovaradin/Novi Sad
Najveći grad Vojvodine i drugi po veličini u Srbiji, leži na obalama Dunava, tačno na granici Bačke i Srema, povezujući severnu ravnicu sa obroncima Fruške gore. Kao turistička destinacija, Novi Sad je posebno privlačan zahvaljujući očuvanom baroknom jezgru grada, prostranim gradskim parkovima i čuvenoj Petrovaradinskoj tvrđavi iz 18. veka.
Šetnja centralnim Trgom slobode, poseta velelepnoj Gradskoj kući i katoličkoj katedrali, obilazak muzeja (npr. Muzej Vojvodine) i galerija, kao i odmor na dunavskom keju ili gradskoj plaži Štrand, upotpuniće doživljaj ovog živopisnog grada. Avanturistima može biti zanimljiv Koviljsko-petrovaradinski rit udaljen svega 15-20 km od Novog Sada. Rezervat nudi nekoliko edukativnih staza – a najpoznatija je Kurjačka greda, sa osmatračnicom za ptice. Takođe, na mestu zvanom Šlajz uređeno je izletište sa mogućnošću iznajmljivanja čamaca za rekreativnu vožnju i pecanje
Iako najveći grad Vojvodine, nijednog trenutka nećete osetiti užurbanost, ovo je grad koji spaja opušteni vojvođanski šarm sa energijom modernog centra i nezaobilazna je stanica na karti Srema, ali i cele Srbije. Zbog svoje pozicije i dobre povezanosti, Novi Sad je odličan izbor da bude baza pri obilasku Srema. Ukoliko to imate u planu, smeštaj možete obezbediti na stranici apartmani Novi Sad. Ukoliko dolazite tokom vikenda, smeštaj potražite nekoliko nedelja ranije.
Sremska Mitrovica
Sremska Mitrovica, smeštena na obali reke Save sa oko 40 hiljada stanovnika u gradskom naselju predstavlja tipično vojvođanski grad, ali njegovo ime odjekuje još iz doba antike.
Nekada se na prostoru ovog grada nalazio Sirmijum, jedan od najvećih i najznačajnijih gradova Rimskog carstva. U 4. veku, tokom perioda tetrarhije, Sirmijum je bio čak i jedna od carskih prestonica Rimskog carstva, a čak deset rimskih careva rođeno u Sirmijumu ili okolini, zbog čega se Sremska Mitrovica često naziva gradom careva. Danas posetioci mogu videti ostatke ovog slavnog perioda – arheološki lokalitet Carska palata sa očuvanim podnim mozaicima i zidovima deo je Muzeja Srema i otvoren je za razgledanje. U gradu postoji i moderan vizitorski centar koji oživljava priču o Sirmijumu.
Sremska Mitrovica se ponosi i lepim pravoslavnim hramovima poput saborne crkve Svetog Dimitrija. Grad je prožet zelenilom – na samoj obali Save pruža se šetalište i gradska plaža. A na oko 12 km nalazi se i čuveni specijalni rezervat Zasavica. Turistički, ovo je naš najuređeniji rezervat. Tu su: vizitorski centar i posmatračnica, kamp naselje, organizovane vožnje čamcem. A tu je i etno-restoran gde se mogu probati specijaliteti kao što su gulaš od magarećeg mesa ili domaći proizvodi od mangulice.
Sremska Mitrovica nudi opušten i miran boravak. Smeštaj je povoljniji nego u Novom Sadu, a zbog lokacije je odlična baza za obilazak Fruške gore, pre svega, a onda i celog Srema
Ruma
Ruma leži u samom srcu Srema i predstavlja važno saobraćajno i trgovinsko čvorište regiona. Grad je osnovan sredinom 18. veka kada se na ove prostore doseljavaju Srbi i nemački kolonisti tokom habsburške vladavine. Danas Ruma ima uređeno centralno jezgro са nizom lepih građanskih kuća iz 19. veka i nekoliko crkava – pravoslavna crkva Sv. Nikolaja iz 18. veka posebno je značajna kao spomenik kulture.
Osim samog grada i okolina Rume je atraktivna, naime na samo par kilometara od centra nalazi se Borkovačko jezero, a sam grad je smešten nedaleko od južnih obronaka Fruške gore. Tako u slučaju da smeštaj ne pronađete u Rumi, Fruška Gora smeštaj.
Ruma je možda najpoznatija po svom čuvenom Rumskom vašaru, tradicionalnom sajmu robe široke potrošnje koji se održava još od 18. veka, a organizuje se svakog meseca na gradskom vašarištu.
Top 3 jezera u Sremu koja će vas ostaviti bez daha
Nekoliko veštačkih jezera nastalih na Fruškoj gori i u njenom podnožju, danas su prave male oaze za odmor i rekreaciju. Bilo da tražite osveženje u toplim letnjim danima, dobar ribolov ili jednostavno lepu prirodu za izlet, sledeća tri jezera izdvajaju se kao najatraktivnija u Sremu.
Borkovačko jezero
Borkovačko jezero nalazi se upravo kraj Rume (na samo 5km od ovog grada), u pitomom okruženju blagih brežuljaka i šuma. Zanimljiv podatak za ovo jezero je da leti temperatura vode dostiže i do 29°C, što je toplije od Jadranskog mora u sezoni, pa je kupanje veoma prijatno. Borkovačko jezero je omiljeno izletište lokalnog stanovništva i ribolovaca. Redovno se poribljava, te obiluje krupnim primercima ribe – šaranom, somom, smuđem i drugim vrstama.
Za posetioce koji nisu zainteresovani za pecanje, tu su uređene staze za šetnju i trčanje oko jezera, nekoliko pontona i mala plaža. Na obali je uređen “Aqua Kamp Borkovac” – kompleks sa drvenim kućicama-bungalovima na vodi za smeštaj i odmor. Borkovačko jezero okružuje borova i bagremova šuma koja u vrelim danima pravi prijatnu hladovinu. U blizini je i nekoliko salaša i restorana sa domaćom kuhinjom, pa posetioci mogu upotpuniti izlet degustacijom sremskih specijaliteta.
Ledinačko jezero
Ledinačko jezero krije posebnu priču o nastanku. Nalazi se na Fruškoj gori, nedaleko od Novog Sada. Nastalo je 1999. godine potpuno neočekivano – kao posledica NATO bombardovanja. Naime, bombardovan je napušteni kamenolom trahita i oštećeni agregati koji su ispumpavali vodu iz tog kopa zajedno sa podzemnim vodama formirali su jezero bistroljubičaste zelene boje.
Ledinačko jezero okružuju visoke strane nekadašnjeg kopa, pa sa tri strane izgledaju kao kanjon, dok sa jedne postoji blaži prilaz obali pogodniji za kupače. Voda je vrlo čista, hladna i tirkiznozelene boje zahvaljujući stalnom dotoku svežih izvora. Ledinačko jezero važi za najlepše sremsko jezero, pa mnogi avanturisti i ljubitelji prirode krišom obilaze jezero da bi uživali u nestvarno lepom prizoru smaragdne vode okružene stenama.
Bešenovačko jezero (Beli Kamen)
Bešenovačko jezero (Beli kamen) impresionira tirkiznom bojom vode i svetlim krečnjačkim stenama – prizor podseća na egzotične morske plaže, a ne na panonsku ravnicu. Bešenovačko jezero, nalazi se na južnoj strani Fruške gore, oko 20-23 km od Sremske Mitrovice i Rume. Ovo dostiže maksimalnu dubinu od preko 50 metara, što ga čini jednim od najdubljih jezera u Srbiji.
Voda je izuzetno providna i poprimila je predivnu azurno-plavu nijansu zbog krečnjačkog dna i čiste izvorske vode. Upravo zbog ovih karakteristika ovo jezero ponelo je nadimak Sremski Karibi. Autom se može prići relativno blizu do jezera, a zatim pešačkom stazom spustiti do obale. Zbog svoje nestvarne boje vode i kontrasta sa belim stenama, Beli Kamen je postao omiljena meta fotografa i Instagram entuzijasta – retko ko bi na prvi pogled poverovao da je ova prizorna plaža u Srbiji, a ne na Mediteranu.
Top 3 manastira Srema koja pričaju priče vekova
Fruška gora poznata je i kao „srpska Sveta Gora“ zbog čak šesnaest pravoslavnih manastira koji su na njoj podignuti od srednjeg veka do 18. veka. Izdvajamo tri najznačajnija sremska manastira koje bi svaki turista trebalo da obiđe prilikom posete Sremu.
Manastir Krušedol
Krušedol je možda najpoznatiji i najznačajniji fruškogorski manastir. Nalazi se na jugoistočnim obroncima Fruške gore, nedaleko od Iriga. Osnovan je početkom 16. veka, kao zadužbina porodice Branković. Manastirska crkva posvećena Blagoveštenju Presvete Bogorodice, građena je u vizantijskom stilu sa pet kupola. Unutrašnjost krasi ikonostas iz 18. veka i zidne freske.
Manastir je bio i kulturno središte, posedovao je bogatu biblioteku nekada drugu po veličini u Srbiji, posle Hilandara. Manastir je aktivan i monahinje čuvaju tradiciju gostoprimstva – moguće je kupiti sveće, ikone, kao i čuveno krušedolsko vino i rakiju koje monaštvo spravlja od obližnjih vinograda.
Manastir Novo Hopovo
Novo Hopovo se nalazi nedaleko od Iriga, takođe na obroncima Fruške gore. Smatra se da je manastir osnovan krajem 15. veka. Današnja crkva manastira Novo Hopovo podignuta je 1576. godine. Građena je u srpsko-vizantijskom stilu sa elementima renesanse, sa jednom glavnom kupolom i visokim zvonikom. Unutrašnjost crkve krase izuzetno vredne freske koje potiču iz 16. veka i nalaze se u kupoli, dok je barokni ikonostas iz 18. veka. Ikonostas je delo poznatog slikara Teodora Kračuna.
U Novo Hopovo je svojevremeno došao i mladi Vasilije Ostroški, koji je tu zamonašen pre odlaska u manastir Ostrog. Danas je Novo Hopovo muški manastir i aktivan je verski centar. Okružen je lepim parkom kestena i lipa, sa starim konacima od crvene cigle.
Manastir Vrdnik (Ravanica)
Vrdnik-Ravanica je manastir smešten u selu Vrdnik za razliku od većine drugih, ovaj manastir nije skriven duboko u šumi već se nalazi praktično u samom naselju. Istorija manastira Vrdnik je pomalo zagonetna – prvi pouzdani trag o njemu potiče iz turskog popisa 1566. godine, gde se pominje „manastir Vrdnik“. Međutim ono što sa sigurnošću znamo je da prelomni trenutak za Vrdnik nastaje 1697. godine.
Tada monasi manastira Ravanica, bežeći pred Turcima, donose u napušteni vrdnički manastir mošti Svetog kneza Lazara. Zahvaljujući moštima kneza Lazara, manastir Vrdnik postaje važno hodočasničko mesto. U porti se ističe beli barokni zvonik iz 18. veka i crkva sa dva kubeta. Ikonostas u crkvi izrezbario je 1801. godine poznati majstor Marko Vujatović, a pozlatio Petar Čortanović. Važno je istaći da se u manastiru nalaze i posmrtni ostaci srpskog prosvetitelja Dositeja Obradovića.
Stigli smo do kraja. Nadamo se da će vam ovaj vodič poslužiti kao inspiracija da istražite najbolje od Srema – regiona čije su lepote često tihe i nenametljive, ali autentične i dragocene. Spakujte svoju torbu, krenite putem Fruške gore ili ravnice uz Savu i Dunav, i uverite se zašto se za Srem s pravom kaže da je „mali, ali ima sve“. Srećan put i prijatan boravak u Sremu!
