DUH SIRMIUMA: Otkriveni tragovi raskošnih rimskih vila

Mešoviti srpsko-australijski tim arheologa počeće istraživanje nalazišta Glac, prema selu Jarak. Trag luksuznog kamena i podnog mozaika otkrio postojanje raskošne vile imperatora

Jedan od od australijskih univerziteta u Sidneju, počeće krajem juna naučno-istraživačke radove na arheološkom nalazištu Glac, četiri kilometara udaljenom od centra Sremske Mitrovice. Na ovom kompleksu, koji nikada nije bio istražen na odgovarajući način, nalazi se još neiskopana palata imperatora Maksimilijana Herkulija. Posle završenih radova, Mitrovčani očekuju da će se i ovaj veoma vredan spomenik svrstati u svetsku kulturnu baštinu, pored Carske palate.

Kao što je poznato, današnja Sremska Mitrovica, a nekada Sirmijum, bio je antički grad i jedan od četiri prestonice Rimskog carstva. Najpoznatiji istoričar 4. veka Amijan Marcelin nazvao ga je „slavnom i mnogoljudnom majkom gradova“, jer je u njemu rođeno nekoliko rimskih imperatora. U doba najvećeg procvata Sirmijuma, u 3. i 4. veku, ovde je postojala velika kovnica novca, raskošna carska palata, sa pozorištem, amfiteatrom, forumom…

Grad je zahvaljujući upravo tome, mnogo vekova kasnije, postao veliko arheološko nalazište, pa ga danas nazivaju „muzejom pod otvorenim nebom„. Za postojanje kompleksa kasnoantičke vile na lokalitetu Glac, saznalo se kada je neformalnim i nearheološkim iskopavanjima otkriveno nekoliko zidova i podova sa mozaicima. Nađen je veći broj predmeta, kao i luksuzni građevinski materijal.

– Udruženi srpsko-australijski tim Arheološkog instituta u Beogradu i Univerziteta u Sidneju realizovaće petogodišnji projekat arheološkog iskopavanja, istraživanja antičke vile na Glacu. Profesor Ričard Majls sa australijskog univerziteta, dovešće grupu studenata i arheološko osoblje u Sremsku Mitrovicu, i biti na njemu sve dok traju istraživački radovi – najavljuje Vladimir Sanader, gradonačelnik Sremske Mitrovice.

Centar za nove tehnologije, pre tri godine, potvrdio je da na lokalitetu Glac postoji više dekorisanih vila iz 4. veka, ali se na osnovu zapisa Aurelija Viktora, rimskog senatora i istoričara, došlo do zaključka da one pripadaju tetrarhu Maksimilijanu. U jednom od njegovih spisa stoji da je imperator Herkulije izgradio palatu nedaleko od Sirmijuma, na imanju gde su nekada njegovi roditelji radili. Upravo pronađeni građevinski materijal, posebno zeleni i crveni porfir (kamen) sa Peloponeza i iz Egipta, ukazuju na to da je građeno za osobu ili porodicu visokog statusa.

GrađevinskiI kompleks Carske palate jedan je od najvažnijih arheoloških nalazišta u Sremskoj Mitrovici. Pre tri godine završeni su radovi na konzervaciji i restauraciji jedinog sačuvanog fragmenta podnog mozaika sa predstavom boga Merkura. I on je danas izložen na zidu ove građevine.