Čuveni Sirmijumski hipodrom, drugi najveći u antičkom svetu iza Circusa maximusa u Rimu, uskoro će na spektakularan način biti predstavljen posetiocima u virtuelnoj prezentaciji u Vizitorskom centru Carske palate u Sremskoj Mitrovici.
– Spremamo se za istorijsko putovanje u slavnu prošlost carskog grada Sirmijuma. Zahvaljujući projektu “Arhes”, koji se finansira iz fondova EU za Jugoistočnu Evropu, odobrena su sredstva za 3D animaciju kompleksa Carske palate Sirmijuma u okviru koga se u antičko doba nalazio i čuveni hipodrom ili cirkus, kako se tada nazivao. Velelepna građevina, druga u svetu po veličini odmah iza čuvenog Circus maximusa u Rimu, koja je sada cela ispod savremene Sremske Mitrovice, biće posetiocima virtuelno predstavljena na velikim video-bimovima u Vizitorskom centru Carske palate Sirmijuma – priča Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici.
Sirmijumski hipodrom podignut je u vreme najvećeg procvata grada između 316. i 324. godine, a izgradili su ga ili car Licinije ili Konstantin Veliki, pošto su obojica u to vreme često boravili u Sirmijumu.
Živopisna dešavanja na Sirmijumskom hipodromu najbolje opisuje rimski istoričar Amijan Marcelin koji je jedno vreme boravio u Sirmijumu, koga je nazvao “slavnom i mnogoljudnom majkom gradova”.
On navodi da su trke dvoprega ili četvoroprega raspaljivale strasti gledalaca koji su vatreno navijali, dok su kočijaši šibali konje, ali se i međusobno udarali.
Sve to je posmatrao car sa svitom iz svečane lože, kome je to bila jedina prilika da se neposredno pojavi pred narodom i koga je obasipao slatkišima ili novčićima, dok mu je 50.000 gledalaca klicalo “Ave, cezare!”.
Monumentalna elipsoidna građevina, dužine 530, širine 100, a visine 11 metara smeštena je u jugoistočnom delu grada, neposredno uz južni odbrambeni bedem i samu Carsku palatu sa kojom je bio povezan natkrivenim hodnikom.
Služio je za ceremenijalno predstavljanje cara koji je u periodu tetrarhije, krajem 3. i početkom 4. veka vladao iz Sirmijuma jednom četvrtinom Rimskog carstva.
– Hipodrom se nalazio u samom centru današnje Mitrovice, na potezu od zgrade SUP-a do Jalijske ulice. Otkriven je prilikom arheoloških istraživanja 60-ih i 70-ih godina prošlog veka. Sastojao se od ulaznog dela (karceres), sa kog su polazile kočije, trkališne staze (arena) u sredini kojom se protezala zidna konstrukcija (spina) obložena mermernim pločama i ukrašena statuama i prostora za gledaoce. U njemu su se pored konjskih trka sa kočijama odigravale i borbe životinja i gladijatorske borbe – objašnjava Biljana Lučić, arheolog u Zavodu za zaštitu spomenika kulture.
Stručnjaci kažu da su igre koje su se održavale na hipodromu simbolizovale tradicionalni kult Sunca i četiri elementa. Na hipodromu ništa nije bilo slučajno, sedam krugova svake trke označava sedam dana u nedelji, 24 trke koje se odvijaju – 24 sata dana, a 12 ulaznih kapija – 12 meseci u godini.
Na zalost po gradjane Srema „Sirmijumsko predskazanje“ se nastavlja, kako u sadasnjosti tako i u bliskoj buducnosti, ‘samo’ sa zanemarljivom trkom ‘konja’ u odnosu na ‘Gladijatorske borbe’ koje i dan danas TRAJU izmedju ..neistomisljenika (citaj politickih..protivnika..), vera, nacija, s’razlicitih podneblja i kultura donetih ovde tj. ‘domorodaca’ i ‘dosljaka’..do ‘konacne propasti’. Jedino nam „ARENA“ sa 50 000 ‘posmatraca’ fali da se legalizuju ili OZAKONE „BORBE..“ izmedju NAS SAMIH, do trajnog unistenja ili SAMOUNISTENJA. Od propasti nas niko vise nije u ‘stanju’ spasiti …