U blizini manastira Krušedol, na južnim padinama Fruške gore, u istoimenom selu, nalazi se crkva Sretenska.
Pomalo izolovana od puta, sa dva potoka koji je okružuju, crkvica sa svojim tornjem proviruje zaklonjena visokim borovima koji ne dozvoljavaju da se iz daljine osmotri.
Sretenska crkva se za sve ove duge godine nije menjala, proširivala, a danas je niko i ne obilazi, čak ni turisti, iako je od velikog istorijskog značaja.
Crkva je prvobitno bila osnovana kao ženski manastir 1512. godine. Podigla ju je Angelina Branković i to nakon svog povratka iz Vlaške. U molbi koju je uputila velikom ruskom knezu Vasiliju Jovanoviću navela je da ima nameru da podigne crkvu posvećenu Svetom Jovanu Zlatoustom, gde bi smestila mošti svoga supruga Svetog Stefana i sina Svetog Jovana. Mesto za crkvu već ima, kupila ga je za sto dukata. Veliki ruski knez se odazvao ovoj molbi i poslao kože od samurovine i nešto novca.
Angelina, supruga Stefana Brankovića, sina srpskog despota Đurađa Brankovića, nje stigla da u svome manastiru proživi duže vreme, jer je već 1520 godine umrla.
Za slepog Stefana izgnanog srpskog despota, se udala novembra 1460. U Albaniji su ostali kratko vreme, dok im se nije rodio prvi sin Đorđe. Godinu dana kasnije 1461. su napustili Albaniju i po preporuci Skenderbega, Angelininog zeta, otišli u Italiju i u Furlaniji kupuju stari zamak Beograd na reci Taljamentu. Tu je u siromaštvu Angelina provela šesnaest godina, sve do smrti despota Stefana 1476. godine. Tu je rodila još jednog sina, Jovana, i kćer Mariju, koju je udala za monferatskog markiza Bonifacija, dalekog potomka Paleologa.
Na poziv mađarskog kralja Matije Korvina, Angelina je krenula sa dvojicom sinova preko Beča i Budima za Srem. Sa moštima svoga muža je u Srem stigla februara 1486. godine.
Prvo stanište bilo joj je Kupinovo, gde je ubrzo podigla crkvu Svetog apostola Luke i položila u nju mošti svoga muža. Despot Đorđe, koji je od kralja Matije dobio na upravu deo zemlje kojom je upravljao Vuk Branković („Zmaj Ognjeni Vuk„), ubrzo se povukao sa despotskog položaja i oko 1497. godine primio monaški čin dobivši ime Makaš.
Nasledio ga je 1493. godine drugi Angelinin sin Jovan, koji je umro 1502. godine. Ne zna se pouzdano kada se Angelina zamonašila – možda još ranije, odmah po dolasku u Srem. Prvo je bila sahranjena u priprati svoga manastira, odnosno Sretenske crkve, a kasnije su njene mošti prenete u manastir Krušedol. Turci su 1716. zapalili manastir Krušedol zajedno sa moštima svih Brankovića.
U Sretenskoj crkvi nalazi se mali ikonostas koji je vredan svake pažnje, a radili su ga ikonopisci Dimitrije Bačević i Teodor Kračun. U on je poput crkve, veoma malo promenjen u odnosu na proteklo vreme. Zna se da su u njemu tokom 1732. godine bile 32 ikone, a već 1753. 35 ikona. Danas ih je ostalo 34.
(Smiljka Kostić)
OVDE MOŽETE SLUŠATI SMART RADIO
