Mačvani nisu izmislili toplu vodu, već se za to se pobrinula priroda. Hidrotermalna istraživanja započeta su 1982. godine, a tek se sada stiglo do cilja. Ove zime uz pomoć te energije grejaće se osam javnih objekata u opštini Bogatić.
Iz osam bušotina termomineralne vode u Mačvi svakodnevno na površinu izađe energija koja se može porediti sa 63 tone tečnog goriva. Milioni evra otekli su nepovrat za blizu četiri decenije otkad su istraživanja pokazala da Mačva leži na toploj vodi. Jedinu korist imali su meštani koji ovde šure svinje, što se vidi po svežim tragovima i ostacima u blizini bušotine, ili oni koji nose vodu u balonima da bi kod kuće lečili bolne zglobove.
Ali, od ove godine sve će biti drugačije jer je u Bogatiću završena izgradnja daljinskog sistema grejanja na hidrogeotermalnu energiju, kojim će se u varošici zagrevati osam objekata javne namene. Ovakvim sistemom grejanja ušteda na godišnjem nivou iznosiće između 12 i 18 miliona dinara.
– Ove bušotine potiču još iz osamdesetih godina prošlog veka, kada su pronađene takozvane geotermalne anomalije, gde imamo temperaturu vode preko 70 stepeni. Retko kada je taj potencijal praćen realizacijom i ovo je u stvari prvi finalizovan daljinski sistem grejanja na teritoriji naše zemlje. Radi se o otvorenom sistemu, što znači da svaki od osam objekata javne namene dobija tačno proračunatu količinu vode sa temperaturom od 74 stepena. Radujem se što će u nastavku, eksploatacijom voda sa bunara BB1, i Dom zdravlja biti kompletno zagrejan – kaže prof. dr Dejan Milenić sa Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu.
Opština Bogatić jedna je od tri koja je 2012. godine, na osnovu tadašnje studije izvodljivosti Ministarstva energetike i zaštite životne sredine, ušla u izbor za finansiranje toplifikacije javnih ustanova iz sredstava Evropske unije. Ubrzo su se i opštinski čelnici uhvatili u koštac sa gejzirom temperature 75 stepeni i protokom 25 litara po sekundi i korisnu energiju koja je sa vrelom vodom tekla u nepovrat usmerili u korisne svrhe. Sa te bušotine ove zime grejaće se škola, obdanište, zgrada opštine, suda, policije, sportska hala i centar za socijalni rad. Investicija je milion evra, od kojih je opština 75% uzela na zajam iz komercijalnog kredita. Taj dug otplatiće se zahvaljujući ekonomičnosti novog sistema za zagrevanje.
Ali, to je tek polovina energije sa jedne bušotine. Sledeći korak je projekat i na bušotini BB2, gde ističe voda temperature i do 80 stepeni, sa potencijalom od osam megavata. To znači da se sa tog bunara može zagrejati više od hiljadu kuća i domaćinstava. Opština Bogatić, uz podršku Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu, sada kreće u izradu prve geotoplane u Srbiji i toplifikaciju celog mesta, nakon čega će Bogatić biti prvo naseljeno mesto u Evropi koje će imati sto odsto obezbeđenje grejanja iz obnovljivih izvora.
– Te bušotine su otkrivene osamdesetih godina. Građani nisu imali nikakav benefit od toga, ali sada je došao trenutak da se to promeni. Izgradnjom prvog sistema mi ćemo grejati javne ustanove, a druga bušotina daje nam mogućnost da zagrejemo čitavu opštinu. Ja verujem da će građani s oduševljenjem prihvatiti novi način grejanje. Nauka kaže da sve dok ta voda ne padne ispod 20 stepeni, greh je vraćati je u zemlju. Mogućnosti su ogromne što se tiče stakleničke i plasteničke proizvodnje – kaže Nenad Beserovac, predsednik opštine Bogatić.
U planu je izgradnja geotoplane, čime će Bogatić biti prvo naseljeno mesto u Evropi koje će imati grejanje iz obnovljivih izvora energije. Takođe, u ovoj opštini veruju i u razvoj banjskog turizma.
– Trenutno imamo dva investitora koji ovde planiraju da grade hotele sa bazenima, spa-centrima… Jednoga dana ljudi će dolaziti u Mačvu umesto da idu u Sloveniju i Mađarsku – objašnjava Darko Mašić, direktor TO Bogatić.
Osim što je topla, ova voda je i zdrava. To su među prvima otkrili Pršići kroz čiju njivu je tekla vrela voda iz prvih bušotina. Dosetljivi meštanin improvizovao je banju u kanalu u kojoj svaki dan vri od posete. Voda temperature oko 80 stepeni ohladi se prolazeći kroz kanal, a na ulasku u improvizovanu banju „Jokin grab“ regulacijom protoka podešava se temperaturni nivo. Ova kanal-banja stalno je puna kupača.
(tekst i foto: Mirjana Čvorić Gubelić)
