Po Fruškoj gori, smešteno je 16 srpskih pravoslavnih manastira, koji su se od prvobitnih 35 koliko ih je bilo u 16. i 17. veku sačuvali do današnjih dana.
Upravo zahvaljujući njima Fruška gora dobila je drugi naziv srpska Sveta gora ili srpski Atos. Iz godine u godinu interesovanje za verski turizam se povećava, što potvrđuju i iz Turističke organizacije Grada Sremska Mitrovica, na čijoj se teritoriji nalaze četiri manastira i jedan iz skorašnjeg vremena. Najveću zainteresovanost privlači manastir Kuveždin kod sela Divoš, koji se posle 15 godina otkada je bio u ruševinama, podigao iz pepela i pleni svojom lepotom. Obnovu manastirske crkve koja je posvećena Svetom Savi, pomoglo je Ministarstvo kulture, a uređenje konaka finansirala je Sremska eparhija.
– Od 1942. godine kada su manastir Kuveždin ustaše zapalile i proterale 60 monahinja, pa sve do 2008. godine tu su bile ruševine. Crkva je rekonstruisana, obnovljena, stavljena nova fasada, urađene su zidne ikone i unutrašnja dekoracija na ikonostasu, koja je sva u pozlati. Severna strana sazidana je, tako da je manastir ograđen, odnosno zatvoren sa zidovima.– kaže Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici.
Današnja crkva, koja je nikla iz pepela, nalazi se na temeljima spaljene crkve i ona je istovetna onoj koja je bila građena 1816. godine. A urađena je pomoću starih fotografija koje su ostale sačuvane.
– U proleće 1944. godine ustaše su minirale crkvu i konake, zajedno sa ekonomskim zgradama. Pod ruševinama crkve ostao je ikonostas, rad akademskog slikara Pavla Simića. Jedna od monahinja ovog manastira koja se zvala Jelena, vratila se u manastir i počela da spašava oko 20 ikona koje je sakrila u manastirskoj kapeli, ali je nažalost to platila svojim životom. Ustaše su je uhvatile kako traži ikone ispod izgorelih delova crkve, streljale i na nju nabacale ikone. U Kuveždinu je stradala arhiva, veći deo biblioteke, deo riznice sa crkvenim sasudima, odnosno svete knjige i predmeti– podseća Šulaja.
Prema zapisima fruškogorski manastir Kuveždin podigao je poslednji srpski despot Stefan Štiljanović 1520 godine, a prvi put se spominje u turskim dokumentima 1566.godine kao manastir Sveti Sava. Istorijski tragovi vode, da je u ovom manastiru nastala svetosavska himna, koju je napisao nepoznati kuveždinski kaluđer.
Obnova Manastira Kuveždin započela je 1997. godine, kada je sremska eparhija vlastitim sredstvima počela obnovu tri krila manastirskih konaka, koji su podignuti krajem 18. i početkom 19 veka. Radilo se fazno, jer nije bilo dovoljno sredstava. Konaci i ekonomske zgrade su odavno završeni pa su se tada i stvorili uslovi za život manastirskog bratstva.
OVDE MOŽETE SLUŠATI SMART RADIO
(Smiljka Kostić)
