Obnovu pravoslavne crkve Svetog Jovana Preteče u Vrdniku koja će koštati 34 miliona dinara, nadležni sremski Zavod za zaštitu spomenika kulture poverio je firmama „Granit-liješće“ iz Sremske Mitrovice, koja će obaviti većinu radova, i „Prima idea“ iz Novog Sada.
Ova crkva je izgrađena 1777. godine, u vreme kada je Vrdnik imao stotinak kuća, a posvećena je rođenju Svetog Jovana Krstitelja i utvrđena kao spomenik kulture od velikog značaja za Republiku Srbiju. Iz Zavoda za zaštitu spomenika objašnjavaju da je unutrašnjost crkve podeljena lucima oslonjenim o snažne pilastre. Čitavi svodovi bili su oslikani, što se može videti u tragovima, budući da je unutrašnjost objekta prekrečena.
Barokni ikonostas, na kom dominiraju floralni motivi uradio je Marko Vujatović 1814. godine, a ikone i svod oslikao je 1825. Georgije Bakalović. U crkvi se nalazi nekoliko pokretnih ikona i slika nepoznatih autora, od 18. do kraja 19. veka. Bogat fond knjiga sadrži štampane ruske knjige iz 18. veka, sa ponegde zanimljivim zapisima vrdničkih paroha na marginama.
„Po pisanoj dokumentaciji, 1997. godine, izvedeni su radovi na izradi trotoara sa odvodnim kanalom, radovi na izradi sabirnog šahta i ugradnji odvodne cevi i sanacija pukotine u zidu apside i utezanje luka nad apsidom. Po kazivanju korisnika i uvidom na licu mesta, 2019. godine, urađeno je presecanje hrama i ugradnja hidroizolacione barijere sa vađenjem podnih ploča, sa pratećim slojevima, i izrada nove podne ploče na tamponu“, navedeno je u tehničkom opisu objavljenom na Portalu javnih nabavki.
Projekat za obnovu hrama uradio je Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture u maju 2021. godine, a sanacija oštećenih ili dotrajalih delova podeljena je na četiri grupe radova sanacija krova broda hrama, obnova kape i fasade tornja, te fasada broda hrama i sanacija podne konstrukcije broda crkvenog objekta. Imajući u vidu da su, kako je navedeno, slemena i grebenjače u vrlo lošem stanju, izašla iz ležišta ili ih uopšte nema, što pak omogućava prodor atmosferskih padavina, koje mogu oštetiti hram, njihova obnova je neophodna i predviđena je u prvoj fazi radova.
Primećena su i značajna oštećenja krovne konstrukcije u zoni južne pevnice, koja je trula i gubi nostivost. Krovni pokrivač od biber crepa sa severne strane prekriven je mahovinom, dok je onaj na južnoj u boljem stanju. Neophodno je zameniti crep na najmanje 50 odsto ukupne površine krova. Osim toga, trebalo bi zameniti i krovnu letvu, te postaviti novu oplatu sa pratećom hidroizolacijom. Predviđena je demontaža i postavljanje gromobranske instalacije.
U drugoj grupi radova planirana je obnova kape i fasade tornja, uključujući i sanaciju zidova zvonika i stolarije, te zamenu lima i oplate, i, kako je objašnjeno, po potrebi konstrukcije kape tornja, koja će biti pokrivena bakarnim limom.
Treća faza podrazumeva obnovu fasada broda hrama. Planirano je čišćenje naslaga stare boje, malterisanje donjih zona hrama, koje su već obijene i malterisanje renovirnim malterom, tankoslojnim, kako bi se povezali stari i novi malter i stvorila jedinstvena kompaktna celina. Takođe, trebalo bi srediti i ulazna vrata u hram. U četvrtoj grupi planiranih radova je sanacija podne konstrukcije broda crkvenog objekta.
OVDE MOŽETE SLUŠATI SMART RADIO
(J. Vukašinović)
